.jpg)
Εϋνρίχος Σουσμάν
1796-1848
Εξώφυλλο της έκδοσης : "Τρία Σόλο για πλαγίαυλο", έργο 31
Ηχογράφηση Μαΐου 2021. Αφιερώνεται στους Ρώσσους Φιλέλληνες
00:00
09:22
12:25
14:12
15:56
16:52
19:10
21:53
Η παρακαταθήκη
Η παρακαταθήκη των έργων για πλαγίαυλο του συνθέτη υπήρξε μνημειώδης. Η πόλη στην οποία δημιούργησε το μεγαλύτερο μέρος του έργου του ήταν η Αγία Πετρούπολη. Τα κομμάτια του έργου 31 είναι εμπνευσμένα από τη "Νόρμα" του Μπελίνι την οποία προφανώς γνώριζε ως μέλος της ορχήστρας. Το έργο δίνει την εντύπωση μιας συνεχούς σύνθεσης χωρισμένης σε τρεις μεγάλες ενότητες, οι οποίες μπορούν να ερμηνευθούν αυτοτελώς. Μια αξιοσημείωτη λεπτομέρεια ωστόσο βρίσκεται στο τρίτο σόλο το οποίο ο γράφων ελπίζει να το ηχογραφήσει. Σε αυτό, η εισαγωγή της Άριας "Αγνή Θεά" ("Casta Diva") από την ορχήστρα αποτυπώνεται πιστά μέχρι και την επανέκθεση όπου η κορύφωση του θέματος, σε μια διάθεση ειρωνίας του αναμενόμενου, αποφεύγεται και η σύνθεση προχωρά στα επεισόδια της επεξεργασίας χωρίς το τετριμμένο θεματικό υλικό... Αλλά αυτά σε μια μελλοντική ηχογράφηση.
Περισσότερα για το συνολικό έργο των κομματιών του για πλαγίαυλο χωρίς συνοδεία μπορείτε να διαβάσετε στην εξαίρετη μελέτη του Τόμας Μουρ εδώ.
Ο πλαγίαυλος
"Μπέρτολντ" κωνικής διάτρησης συστήματος Μέγιερ 10 κλειδιών, τέλη 19ου αι.
Το ευρύτατο πεδίο μελέτης γύρω από τον ακριβή τύπο του οργάνου στο οποίο ο συνθέτης έγραψε το έργο του, οφείλει να προβληματίζει κάθε εμβριθή ερμηνευτή. Ο διαχωρισμός ωστόσο των τύπων σε "παλαιό" και "νέο" περικλείει αναρίθμητες μορφές ιστορικών οργάνων και παραλλαγών τους. Ως εκ τούτου η ειδικότερη διάκριση με ορόσημο τον Τ. Μπεμ (1794-1881), μοιάζει στις μέρες, μας, την εποχή των ψηφιακών βιβλιοθηκών και της επικοινωνίας όπου η γνώση μας για τα ιστορικά όργανα πολλαπλασιάζεται με ραγδαίους ρυθμούς, υπεραπλουστευτική. Όλο και περισσότερο παρατηρούμε ότι η γνωστή καινοτομία του Μπεμ πάνω στο νεότερο σύστημα δακτυλισμών του, με κλειδιά δακτυλίου, δεν κατέστη δημοφιλής μόνο κατά την εποχή της κυλινδρικής διάτρησης αλλά και νωρίτερα, κατά την εποχή της κωνικής. Οι υπέρμαχοι της ενήμερης ερμηνείας ωστόσο παραβλέπουν αυτήν την λεπτομέρεια δίνοντας απόλυτη σημασία στη μελέτη μόνο των τεκμηρίων που σώζωνται ή που έχουν στα χέρια τους: δηλαδή τους τύπους οργάνων και τις ιστορικές εκδόσεις/καταγραφές. Σε αυτές τις ιστορκές καταγραφές συγκαταλλέγεται και η μέθοδος την οποία ο συνθέτης έγραψε χωρίς να παραβλέψει εκτενή αναφορά στο σύστημα Μπέμ και τα νευραλγικά σημεία διαφοράς του από το παλαιό σύστημα. Η επιμέλεια του Γ. Ποπ (1828-1903) στην μέθοδο αυτή προβάλλει αυτές τις λεπτομέρειες.
Η παρουσία όμως του "νεότερου" συστήματος (με κλειδιά δακτυλίου πριν την οριστική μορφή του 1847) στην ιστορία του φλάουτου κωνικής διάτρησης, αποτελεί ακλόνητη άποψη του γράφοντος, ότι θα πρέπει να επηρεάσει τις θεωρήσεις που οδηγούν στη μια ή την άλλη προτίμηση (του παλαιού ή του νέου συστήματος) όχι μόνο ως πρός τον ακριβή προσδιορισμό της χρονικής περιόδου ή των τυχόν αναφορών για τον πλαγίαυλο που ο συνθέτης χρησιμοποιούσε, αλλά και ως πρός την σαφή παρακαταθήκη αυτής της αναγκαιότητας αλλαγής η οποία καταγράφεται με σαφήνεια τόσο από τον Μπεμ ως αναθεωρητή κατασκευαστή όσο και από τον Σουσμάν ως συγγραφέα μιας μεθόδου όπου η προτίμηση στο φλάουτο του Μπεμ αποτυπώνεται ξεκάθαρα.
Η δυσκολία
Είναι εξόχως γοητευτική η διαπίστωση της διαδρομής υπεροχής του νέου συστήματος έναντι του παλαιού. Είναι χαρακτηριστική η δυσκολία διαδοχής των δακτυλισμών σε περάσματα όπου το ίδιο δάχτυλο καλείται να καλύψει δυο διαδοχικούς φθόγγους. Στο μέτρο 152, η διαδοχή Μι ύφεση δεύτερης οκτάβας προς το Σι ύφεση της πρώτης απαιτεί ανάπτυξη τεχνικής που να εξαλείφει την ακουστή δυσκολία.
Μέτρα 152-153 από το το πρώτο μέρος (Allegro). Χρονικό σημείο στην ηχογράφηση: 08:10 - 08:16.
Ολόκληρο το σχήμα αποτελεί και κατοπτρισμό των μέτρων 46-53 όπως περιγράφεται παρακάτω.
Ακόμη πιό δύσκολη είναι η διαδοχή των δακτυλισμών στην ελαττωμένη μεθ' εβδόμης Σολ#-Σι-Ρε-Φα. Άν ο ερμηνευτής επιλέξει το κλειδί για την απόδοση του φυσικού Φα, και όχι τον μπαρόκ δακτυλισμό, τότε πρέπει οπωσδήποτε να θυσιάσει κάποια από τις συζεύξεις καθώς ούτε το δίδυμο κλειδί του Φα από τον μικρό του αριστερού μπορεί να βοηθήσει, αφού νωρίτερα βρίσκεται στο Σολ#, αλλά ούτε και το κλειδί του παράμεσου αφού ο επόμενος φθόγγος είναι το Ρε. Το όλο πρόβλημα εντοπίζεται στην αλληλουχία των μέτρων από το ένα πεντάγραμμο στο άλλο, όπου η ακολουθία φθόγγων είναι Σολ# - Φα (φυσικό) - Ρε - Φα (φυσικό), όπως φαίνεται παρακάτω.
Μέτρα 46-53 από το το πρώτο μέρος (Allegro).
Στο μέτρο 50 (πρώτο δεύτερου πενταγράμμου) εστιάζεται η δυσκολία της ελαττωμένης (χρονικό σημείο στην ηχογράφηση: 04:20 - 04:28)
Το εμβατηριακό ύφος με το οποίο ξεκινά το έργο, ταιριάζει τόσο με τις προσλαμβάνουσες του ίδιου του συνθέτη, όσο και με τον στρατιωτικό απόηχο της εποχής τον οποίο αφήνουν μπάντες που παιανίζουν θριάμβους της επανάστασης ή της καταστολής της. Όπως και σε άλλα έργα του παρόντος μικρού ηχογραφικού αρχείου, αξίζει να επικεντρωθούμε στο γεγονός της δημοσίευσης ενός ολοκληρωμένου έργου για πλαγίαυλο σόλο. Είναι βαθιά η πίστη των συνθετών έργων για σόλο πλαγίαυλο, ότι η μουσική που γράφουν θα έχει απήχηση όχι μόνο στον επαγγελματία αλλά και στον "μέσο" ερμηνευτή. Η πεποίθηση αυτή οδηγεί στην εκδοτική έκρηξη έργων στα οποία η Όπερα μεταμορφώνεται από σκηνικό υπερθέαμα σε δύναμη μετάδοσης του ζωντανού της μηνύματος που δεν είναι άλλο από τη ζωντανή τέρψη της ανάμνησης των θεατρικών φωνών και της ορχηστρικής εμπειρίας, μέσα σε ένα σαλόνι. Οι ερμηνευτές τέτοιων μουσικών κειμένων επιχειρούν να κλέψουν λίγες απο εκείνες τις εντυπώσεις χάριν κάποιου συγκρατημένου χειροκροτήματος ή ξέφρενου ενθουσιασμού. Οι συζητήσεις που προηγούνται ή έπονται αυτών των έργων, πυροδοτούν το λόγο και την πράξη που διδάσκεται μέχρι σήμερα ως ... Ιστορία.