​

Και με υπόβαθρο τις δυσκολίες του οργάνου, ο στοχαστής συνεχίζει για την ηθική μουσικών και ακροατών:

​

​

Ένας τέτοιος άνθρωπος, από τον οποίο λείπει και η αλήθεια και η ειλικρίνεια, τυφλώνει τα μάτια του ανώριμου πλήθους και με την παραπλάνησή του βλάπτει τόσο τον δάσκαλο όσο και τον αδαή.

Το γεγονός ότι υπάρχουν τόσο λίγοι καλοί δάσκαλοι σε αυτό το όργανο, ενώ πολλοί ασχολούνται με αυτό, πρέπει να έχει ως αιτία τις δυσκολίες που παρουσιάζει. Και πράγματι, αυτό το όργανο έχει περισσότερες δυσκολίες από ό,τι πιστεύουν πολλοί, ή, μάλλον [έτσι πιστεύουν], επειδή δεν το παίρνουν στα χέρια τους και δεν το μελετούν με μεγάλη επιμέλεια και [επομένως] δεν είναι σε θέση να το καταλάβουν.

Ωστόσο, δεδομένου ότι είναι τόσο λίγοι εκείνοι που προσπαθούν να μάθουν να παίζουν αυτό το όργανο, δεν είναι περίεργο ότι οι μέθοδοι για να ξεπεραστούν οι σχετικές δυσκολίες παραμένουν άγνωστες. Σε κανένα άλλο όργανο δεν χρειάζεται τόσο αριστοτεχνικός τρόπος παραγωγής του ήχου από τον άνθρωπο, όσο στο φλάουτο. Ο αέρας, με τον οποίο παράγεται ο ήχος, πρέπει πρώτα να περάσει από τον εξωτερικό αέρα πριν εισέλθει στο όργανο. Είναι εύκολο να καταλάβει κανείς ότι αυτός ο αέρας – ή καλύτερα η ροή αέρα – πρέπει να έχει τη σωστή κατεύθυνση και τα κατάλληλα χαρακτηριστικά ροής ώστε να παραχθεί ένας καλός ήχος. Όταν αυτό δεν συμβαίνει, είτε λόγω κακής δομής των χειλιών, που από τη φύση τους δεν μπορούν να παράγουν καλό ήχο καθώς δίνουν λαθεμένη πορεία στο ρεύμα αέρα, είτε, παρά την καλή δομή των χειλιών, λόγω εσωτερικών και εξωτερικών περιστάσεων, που κάνουν τα χείλη ξηρά, πρησμένα ή ακόμη και σκισμένα, είτε λόγω άλλων εμποδίων, τα οποία όμως έχουν πάντα την αιτία τους στα κακώς διαμορφωμένα χείλη, ο αέρας δεν μπορεί να ακολουθήσει την ομαλή πορεία του ή δεν παραμένει ομαλός και διασκορπίζεται: έτσι ο ήχος είναι πάντα κακός.
 

 

Ο συγγραφέας συνεχίζει εμβαθύνοντας στις πηγές της ανθρώπινης ερμηνείας: το αίμα του ερμηνευτή.

 

Ακόμα και αν το αίμα του ερμηνευτή κινείται από κάποιο πάθος, όπως: φόβο, ζήλο, παράπονο και άλλα παρόμοια, τότε ο λαιμός και τα χείλη του στεγνώνουν, και αυτό εμποδίζει απολύτως τον καλό ήχο· και [καθώς συνεχίζει] σε μια τέτοια κατάσταση, αφού δεν του λείπει η αναπνοή, τα δάχτυλά του είναι βαριά σαν μολύβι όμως ο ίδιος είναι διαλυμμένος, χωρίς τη δυνατότητα να παράγει κάτι αξιόλογο.

Αυτές οι ατυχίες συνδέονται με αυτό το όργανο περισσότερο από όλα τα άλλα και παρόλο που ο εκφραστικός οίστρος επηρεάζει όλα τα όργανα, σε κανένα άλλο αυτές οι συνέπειες δεν είναι τόσο σοβαρές όσο σε αυτό.
Από τους παραπάνω λόγους προέρχεται το μόνιμο παράπονο των φλαουτιστών: ότι δεν έχουν γερό έρμα όταν ερμηνεύουν. Αυτό είναι ένα μεγάλο κακό, και αν [δεχθούμε ότι] κάποιος είναι σε θέση να κάνει τα πάντα με καλή βάση, τότε με κακή βάση δεν θα μπορεί να κάνει τίποτα.
 

 

Ο ακροατής δεν σκέφτεται τίποτα από όλα αυτά· είτε δεν μπορεί, είτε δεν θέλει να σκεφτεί τίποτα. Ακούει μόνο αν κάτι του αρέσει ή όχι.  Αν ο φλαουτίστας δυστυχώς δεν έχει βάση, τότε δεν θα του πάνε όλα όπως θα ήθελε και αμέσως θα πουν ότι αυτός ο φλαουτίστας δεν αξίζει τίποτα.

Αυτό είναι πολύ άδικο. Αλλά, καλέ μου φίλε! Δεν σκέφτεσαι ότι, αν θέλεις να επικρίνεις, πρέπει ο ίδιος να γνωρίζεις καλύτερα [από αυτόν που επικρίνεις]. Αν θέλεις [απλώς] να κρίνεις, τότε πρέπει να έχεις επαρκή γνώση του θέματος, αλλιώς καλύτερα να σιωπήσεις. Δεν αρκεί να στέκεσαι εκεί σκεπτικός, να βάζεις το δάχτυλό σου στη μύτη ή να λες: το καταλαβαίνω, γιατί παίζω κι εγώ φλάουτο, ή γιατί ήμουν κι εγώ κάποτε φλαουτίστας. Το πιστεύω, αγαπητέ μου!

Αλλά δεν πρέπει να ήσουν και πολύ καλός, γιατί κανείς δεν ξέρει τίποτα για σένα.

​

Αν ένας δεξιοτέχνης δάσκαλος δεν παίζει σύμφωνα με το γούστο σου, τότε έχεις το δικαίωμα να πεις: “δεν μου αρέσει”, αλλά όχι, όπως συμβαίνει συνήθως: “αυτός δεν ξέρει να παίζει”.
Ακόμα κι αν δεν σου αρέσει, μπορεί να αρέσει σε εκατοντάδες άλλους. Είναι πράγματι γελοίο όταν κάποιος εμφανίζεται ως γενικός κριτής και θέλει να απορρίψει όλα όσα δεν είναι του γούστου του. Αλλά πού είναι γραμμένο ότι όλα πρέπει να είναι σύμφωνα με το γούστο ενός μόνο ανθρώπου;
 

 

Παρακάτω, η φύση των ανθρώπινων αισθημάτων αντιμετωπίζεται ως πηγή δημιουργίας.

 

Πολλοί μιλούν για τη φύση και θέλουν να την αναγάγουν σε πρότυπο, χωρίς να καταλαβαίνουν ποιά είναι η φύση σε αυτό το θέμα. Είναι εύκολο να καταλάβει κανείς ότι αυτός που παίζει ως δάσκαλος πρέπει να παίζει από τη φύση, δηλαδή: δεν πρέπει να παίζει σύμφωνα με το συναίσθημα κάποιου άλλου, αλλά σύμφωνα με το δικό του συναίσθημα, το οποίο έχει την προέλευσή του από το μείγμα του ταμπεραμέντου του, και έτσι μπορεί να αρέσει περισσότερο μόνο σε αυτόν που είναι πιο κοντά στο μείγμα του ταμπεραμέντου του, και λιγότερο σε αυτόν που είναι πιο μακριά από αυτό. Για τους λόγους αυτούς σας καλώ να διαβάσετε αυτήν την πραγματεία για την ερμηνεία του φλάουτου.

Ο δάσκαλος, αν θέλει να παίζει ως δάσκαλος, πρέπει να παίζει αποκλειστικά με βάση τα συναισθήματά του και να μην στρέφεται προς κανέναν άλλο άνθρωπο, εκτός αν πρέπει να ευχαριστήσει έναν πάτρονα, στον οποίο υπηρετεί, επιλέγοντας κομμάτια που ταιριάζουν περισσότερο στο γούστο του. Αλλά με αυτόν τον τρόπο δεν θα μπορέσει ποτέ να εκφραστεί πλήρως.
Αν όμως θέλει να εκφραστεί πλήρως, τότε πρέπει να παίζει αποκλειστικά με βάση το συναίσθημά του, και μάλιστα με βάση εκείνο το συναίσθημα που έχει καλλιεργηθεί μέσω της επιμελούς μελέτης, της συχνής ακρόασης καλών τραγουδιστών και καλών δασκάλων, ανεξάρτητα από το είδος των οργάνων που παίζουν, και μέσω της επιδέξιας επιλογής εκείνων των χαρακτηριστικών που πλησιάζουν περισσότερο το συναίσθημά του και που, για να το πούμε έτσι, του ταιριάζουν περισσότερο· και να μην ενοχλείται αν ο ένας ή ο άλλος προσπαθεί να τον εκνευρίσει.
 
Το ίδιο ισχύει και για την Εικαστική τέχνη. Ο καλός ζωγράφος, αν θέλει να είναι πρωτότυπος, αφού μάθει να εκφράζεται από άλλους καλούς δασκάλους και μελετήσει τους κανόνες της αρμονίας, πρέπει να εφαρμόζει μόνο αυτά που έχει μάθει και να μην αντιγράφει, να εργάζεται αποκλειστικά με βάση το συναίσθημά του και να μην θέλει να μορφωθεί περαιτέρω από κανέναν άλλο άνθρωπο· δηλαδή: πρέπει να εργάζεται αποκλειστικά σύμφωνα με το γούστο του ταμπεραμέντου του, και αν αυτό τον απομακρύνει από το εθνικό γούστο, ας το κάνει, αρκεί η απομάκρυνση αυτή να είναι προς το καλύτερο.

 

​

Αυτός, λοιπόν είναι ένας σκεπτόμενος ερμηνευτής ο οποίος, γράφοντας τα παραπάνω, απαντά ως δικηγόρος κάποιας ιδεατής μουσικής αριστείας απέναντι στην μιζέρια των επικριτών και την καχεξία των ματαιόδοξων. Ως μουσικός-νομικός, τιμώντας και τις άλλες σπουδές του, γράφει για το δίκαιο -το παράπονο δηλαδή- του ανώνυμου μαχόμενου μουσικού. Σαν ένας άγνωστος στρατιώτης του οίστρου, ο ανώνυμος αναγνώστης της πραγματείας που αγαπά τον πλαγίαυλο αναγνωρίζει τον εαυτό του καθώς, παρά τη φιλοτιμία του, συντρίβεται, ελλείψει γνώσεων, στους φυσικούς νόμους της ροής. Ο ανώνυμος αναγνώστης δεν αναλογιζόταν, από τότε, πως, ειδικά για ετούτο το όργανο, ο αέρας των πνευμόνων του, φορτισμένος από το "κοχλάζον αίμα του πάθους", οφείλει πρώτα να αναμειχθεί με τον απρόβλεπτο και αστάθμητο ... ατμοσφαιρικό, πριν "εισέλθει" στην οπή. 

​

 Οι παρτίτες για πλαγίαυλο χωρίς συνοδεία αποτυπώνουν το πνεύμα ενός συνθέτη ο οποίος, μετά τον Κβάντς, κατέθεσε τον επόμενο λίθο στο παλάτι της πλαγιαυλητικής τέχνης. 

​

​​